Trong tháng 3, Trung tâm Phát triển nông thôn miền Trung Việt Nam (CRD) phối hợp với Ủy ban nhân dân (UBND) xã Thượng Lộ, huyện Phú Lộc tổ chức cuộc họp quan trọng nhằm đánh giá kết quả quản lý bảo vệ rừng cộng đồng năm 2024 và xây dựng kế hoạch hoạt động cho năm 2025. Sự kiện nằm trong khuôn khổ Dự án “Tăng cường vai trò cộng đồng và các tổ chức xã hội trong công tác bảo tồn tại Trung Trường Sơn, giai đoạn 2” do tổ chức Hợp tác Phát triển Quốc tế Thụy Điển (Sida) tài trợ. Mục tiêu của dự án là đến năm 2028, các cộng đồng và tổ chức xã hội sẽ quản lý bền vững từ 5.000 ha đến 5.500 ha rừng theo mô hình quản lý rừng cộng đồng (QLRCĐ) tại tỉnh Thừa Thiên Huế, góp phần bảo vệ hệ sinh thái và ổn định sinh kế của cộng đồng thông qua việc tham gia tích cực vào quá trình ra quyết định và thực hiện, đồng thời được hưởng lợi ích công bằng từ việc quản lý tài nguyên rừng.
Cuộc họp có sự tham gia của hơn 30 đại biểu, bao gồm đại diện UBND xã, các cộng đồng và nhóm hộ quản lý rừng (29 người, trong đó có 4 phụ nữ) và đại diện Hạt kiểm lâm huyện Nam Đông. Nội dung chính của cuộc họp tập trung vào việc đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch quản lý bảo vệ rừng và phương án phòng chống cháy rừng năm 2024, thảo luận về những khó khăn, tồn tại và các kiến nghị, đề xuất, cũng như lập kế hoạch quản lý bảo vệ rừng cho năm 2025.
Ông Nguyễn Văn Bấp, phó chủ tịch UBND xã Thượng Lộ, chủ trì cuộc họp. Tại cuộc họp, ông Lê Sỹ Đổi, cán bộ địa chính – lâm nghiệp xã, đã trình bày báo cáo tổng kết công tác QLBVR và phòng cháy, chữa cháy rừng năm 2024, đồng thời triển khai nhiệm vụ cho năm 2025. Báo cáo ghi nhận một kết quả tích cực là không xảy ra tình trạng lấn chiếm đất rừng tại các khu rừng đã giao cho cộng đồng quản lý trong năm 2024. Tuy nhiên, tình trạng chặt hạ cây gỗ vẫn còn diễn ra ở khu vực rừng của các nhóm hộ tại khe Lá và suối Ka Zan.
Ông Nguyễn Văn Bấp, phó chủ tịch UBND xã Thượng Lộ, chủ trì cuộc họp
Đại diện từ 4 cộng đồng và 12 nhóm hộ quản lý rừng đã lần lượt báo cáo về các hoạt động quản lý bảo vệ và tuần tra rừng mà họ đã thực hiện. Trong phần thảo luận, nhiều ý kiến đã được đưa ra. Ông Trần Văn Cùng (nhóm 2 – La Hố) cho biết nhóm hộ thực hiện tuần tra thường xuyên nhưng thiếu điện thoại di động thông minh để giám sát hiệu quả hơn và mong muốn nhận được sự hỗ trợ từ dự án Sida. Ông Trần Văn Lai (nhóm 1 – Mụ Nằm) nhấn mạnh rằng việc tuần tra đều đặn trong năm 2024 đã giúp ngăn chặn lấn chiếm đất rừng trồng keo, đồng thời các nhóm hộ còn kết hợp chăm sóc cây mây và các loại cây khác trong quá trình tuần tra. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý về tình trạng khai thác gỗ và săn bắt động vật rừng thường diễn ra vào ban đêm, gây khó khăn cho việc kiểm soát và kêu gọi người dân chấm dứt các hành vi này để bảo vệ tài nguyên rừng.
Một số cộng đồng đã áp dụng công nghệ vào công tác tuần tra, như cộng đồng thôn Dỗi đã sử dụng điện thoại di động có cài đặt phần mềm SMART – Mobile. Bên cạnh những nỗ lực của cộng đồng, vấn đề quản lý rừng tự nhiên do UBND xã quản lý cũng được nêu ra, ông Trần Văn Xuân (cộng đồng thôn Dỗi) đề nghị UBND xã giao lại diện tích 474,25 ha rừng tự nhiên ở khu vực khe Cha Lăng và khe Lá, nơi giáp ranh với rẫy keo của người dân và đang bị lấn chiếm do xã không tổ chức tuần tra, cho các cộng đồng và nhóm hộ quản lý.
Về công tác tuần tra, ông Phạm Văn Tích (Cộng đồng La Hố) cho biết Ban quản lý rừng cộng đồng (BQL RCĐ) đã tổ chức tuần tra thường xuyên, cả định kỳ và đột xuất, nhưng gặp khó khăn trong việc gửi thông tin tuần tra và đề nghị dự án hỗ trợ giải quyết vấn đề này. Ông cũng thông tin về việc quản lý tài chính của BQL tuân thủ theo Quy chế 62/2019 và Phương án quản lý rừng bền vững. Ông Nguyễn Văn Huy, cán bộ kiểm lâm địa bàn, ghi nhận tình hình không có lấn chiếm đất rừng trồng keo nhưng vẫn còn tình trạng chặt gỗ rừng làm nhà và đề nghị các BQLRCĐ tăng cường tuần tra, đồng thời cam kết sẽ tham gia tuần tra và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Ông cũng cho biết trong năm 2024 không xảy ra cháy rừng tại xã Thượng Lộ, và lực lượng phòng chống cháy rừng của xã đã tham gia dập lửa tại rừng của xã Hương Lộc.
Đại diện BQLR CĐ thôn Cha Măng, ông Phạm Văn Dương, thông tin rằng từ năm 2020 đến nay, rừng của cộng đồng không bị lấn chiếm và trong năm 2024 đã trích kinh phí trồng làm giàu 2 ha rừng bằng cây lim xanh. Tuy nhiên, tuyến đường dẫn đến khu vực rừng của cộng đồng đang bị sạt lở nghiêm trọng, gây khó khăn và tốn kém cho việc đi lại bằng ghe thuyền, và đề nghị UBND xã quan tâm tu sửa. Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Bấp cho biết xã đã lập tờ trình và dự trù kinh phí sửa chữa tuyến đường bị sạt lở tại khu vực Cổng Trời, tuy nhiên kinh phí quá lớn nên vẫn đang chờ phê duyệt từ UBND huyện.
Đại diện các cộng đồng cùng nhau thảo luận, chia sẻ các vấn đề trong cuộc họp
Sau khi lắng nghe các ý kiến, ông Nguyễn Văn Bấp đã đưa ra các chỉ đạo quan trọng, bao gồm việc các BQLR cộng đồng phải tăng cường công tác tuần tra bảo vệ rừng và báo cáo kịp thời các vụ việc xâm hại rừng. Ông cũng yêu cầu lập Phương án quản lý rừng bền vững cho giai đoạn 5 năm tiếp theo, kết hợp kiện toàn bộ máy tổ chức BQLRCĐ, thay thế những người lớn tuổi hoặc không sử dụng được các công nghệ tuần tra rừng. Vấn đề quản lý và chi tiêu tài chính cũng được nhấn mạnh, yêu cầu thực hiện đúng theo Quy chế QLR 62/2029, phân công người và thực hiện nhiệm vụ quản lý tài chính một cách minh bạch. Bên cạnh đó, cần tiếp tục chăm sóc các loại cây lâm sản, cây gỗ đã được các Chương trình trồng rừng của huyện Nam Đông và Dự án Sida hỗ trợ trồng trong các năm trước. Đặc biệt, UBND xã sẽ xem xét việc xác nhận các hồ sơ chi trả kinh phí PFES (chi trả dịch vụ môi trường rừng) của các cộng đồng dựa trên kết quả ứng dụng phần mềm tuần tra rừng SMART-Mobile.
Cuộc họp đã kết thúc thành công với việc đạt được các mục tiêu đề ra. Các vấn đề khó khăn và tồn tại đã được các Ban quản lý rừng cộng đồng chia sẻ và được chính quyền địa phương cùng các bên liên quan ghi nhận để có hướng giải quyết trong thời gian tới. Các BQL rừng cộng đồng sẽ tiến hành lập kế hoạch quản lý bảo vệ rừng cho năm 2025.
Toàn cảnh cuộc họp
