Chính phủ Việt Nam và Liên minh Châu Âu (EU) bắt đầu tiến hành đàm phán để ký kết Hiệp định Đối tác Tự nguyện về Thực thi lâm luật, Quản trị rừng và Thương mại lâm sản (VPA/FLEGT) từ cuối năm 2010 nhằm đảm bảo gỗ và các sản phẩm gỗ xuất khẩu từ Việt Nam sang các nước thành viên EU có nguồn gốc hợp pháp. Hiệp định dự kiến sẽ được ký kết và triển khai thực hiện vào cuối năm 2015. Theo đó, sau khi Hiệp định có hiệu lực, Việt Nam cam kết sẽ áp dụng hệ thống đảm bảo tính hợp pháp của gỗ (TLAS) khi xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ vào thị trường EU.

Trong 02 ngày 27 & 28/10/2014, Dự án FLEGT – Khu vực miền Trung phối hợp với Trung tâm Phát triển nông thôn miền Trung Việt Nam (CRD) và Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn Quản lý Tài nguyên (CORENARM) tổ chức Hội thảo tham vấn góp ý dự thảo báo cáo phục vụ cho tiến trình đàm phán VPA/FLEGT.

Phát biểu khai mạc tại Hội thảo, Ông Trương Sĩ Hoài Nhân – Giám đốc dự án chia sẻ về một số hoạt động của dự án đã triển khai trong thời gian từ tháng 4-tháng 9/2014: Hội thảo bàn tròn về Chương trình hành động EU FLEGT; Nghiên cứu hành động về tác động của việc khai thác gỗ trái phép đối với sinh kế dài hạn của cộng đồng sống phụ thuộc vào rừng và Tham vấn cộng đồng để góp ý cho dự thảo liên quan đến định nghĩa gỗ hợp pháp (LD) và hệ thống đảm bảo tính hợp pháp của gỗ trên địa bàn 04 tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế và Quảng Nam.

        Mục tiêu của Hội thảo nhằm: (1) Chia sẻ các kết quả điều tra hiện trường đã được thực hiện thông qua các hoạt động như hội thảo bàn tròn, tham vấn cộng đồng và nghiên cứu hành động; (2) Thu thập ý kiến, quan điểm của cộng đồng sống phụ thuộc vào rừng, các doanh nghiệp, cơ sở chế biến gỗ và các cơ quan ban ngành liên quan tại 04 tỉnh triển khai dự án để chỉnh sửa và bổ sung các thông tin cho dự thảo báo cáo, và (3) Thống nhất các vấn đề và nội dung cần cung cấp cho Tổng cục Lâm nghiệp và góp ý cho dự thảo phục vụ tiến trình đàm phán và thực thi Hiệp định VPA/FLEGT.

        Hội thảo đã thu hút sự tham gia của hơn 35 đại biểu là đại diện của các tổ chức xã hội dân sự, các cơ sở chế biến gỗ, nhóm cộng đồng sống phụ thuộc vào rừng và các cơ quan ban ngành liên quan của 04 tỉnh triển khai dự án và đặc biệt có đại diện của Cơ quan Trung ương đến từ Cục Kiểm lâm, Tổng cục Lâm nghiệp và các Thành viên trong mạng lưới VNGO-FLEGT. Ngoài ra, Hội thảo có sự tham dự của các cơ quan báo đài Trung ương và địa phương đến tham dự và đưa tin cho Hội thảo.

Tại hội thảo tham vấn, nhóm tư vấn dự án thuộc Khoa Lâm nghiệp, Trường Đại học Nông Lâm Huế và Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn Quản lý tài nguyên (CORENARM) đã báo cáo một số kết quả nghiên cứu và tham vấn cộng đồng tại các địa phương, đặc biệt đã đưa ra được các thực trạng, khó khăn/ thách thức và các giải pháp cho từng chủ đề liên quan đến sử dụng đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; các hoạt động sản xuất của các hộ trồng rừng; hoạt động sản xuất của các hộ chế biến biến gỗ; và tình hình khai thác gỗ trái phép ở các địa phương trong thời gian qua.

Hình 3: Toàn bộ khung cảnh hội thảo

         Thông qua hội thảo, nhóm cộng đồng sống phụ thuộc vào rừng, cơ sở chế biến gỗ, các tổ chức XHDS cùng các cơ quan ban ngành liên quan đã đóng góp các ý kiến về các vấn đề liên quan đến FLEGT và tác động tiềm tàng của VPA/FLEGT đến sinh kế của hộ gia đình. Đồng thời, các đại biểu đã chia sẻ một số góp ý nhằm hoàn thiện, thống nhất để bổ sung thông tin trong dự thảo báo cáo phục vụ cho tiến trình đàm phán VPA/FLEGT nhằm hạn chế đến mức thấp nhất những tác động của tiến trình cho các bên liên quan cũng như tăng cường khả năng thích ứng và tận dụng cơ hội phát triển khi hiệp định được ký kết và áp dụng.

Hình 4: Đại diện cơ sở chế biến gỗ xã Hướng Tân, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Tri chia sẻ những khó khăn của cơ sở, khi tham gia vào tiến trình VPA/FLEGT

         Kết thúc hội thảo, Dự án FLEGT cùng nhóm tư vấn của dự án sẽ tổng hợp các ý kiến, trao đổi về kết quả thảo luận của một số nội dung liên quan đến giải pháp định hướng và kiến nghị nhằm tăng khả năng đáp ứng VPA/FLEGT và đặc biệt các góp ý để bổ sung và hoàn thiện trong dự thảo báo cáo phục vụ cho tiến trình đàm phán VPA/FLEGT để gửi đến Tổng cục Lâm nghiệp vào tháng 12/2014.

Theo Dự án FLEGT