Sau 4 năm về nhà mới định cư, tôi chưa dám nghĩ sớm có ngày vườn mình xanh mát cây trái như bây giờ, chị Lê Thị Thuật, thành viên mới của tổ trồng chuối Tiêu và chuối Thanh Tiên thuộc xã Thượng Nhật huyện Nam Đông, vui mừng chia sẻ về mảnh vườn chuối đặc sản đang độ trổ buồng.

Đất xấu vẫn nên cây tốt

Chị Lê Thị Thuật trong vườn chuối Tiêu, chuối Thanh Tiên

Trước đây, vợ chồng tôi ở với bố mẹ. Năm 2013 được bố mẹ cho ra ở riêng ở thôn 3, xã Thượng Nhật này với hai bàn tay trắng. Những năm đầu mới chuyển đến, hai vợ chồng chỉ trồng sắn, trồng bắp… nên chi phí sinh hoạt trang trải gia đình và nuôi con ăn học eo hẹp trông cả vào mảnh đất có tiếng là cằn cỗi.

Năm 2016, khi thấy các hộ gia đình trồng chuối như ông Lê Thanh Lương nhân được giống chuối quý có giá trị kinh tế cao hơn so với các loại chuối địa phương ba lùn, mốc… vợ chồng chị Thuật thường xuyên đến nhà để được chia sẻ kinh nghiệm.

Từ đó, chị Thuật ấp ủ đề xuất được tham gia vào tổ sản xuất trồng hai giống chuối đặc sản của Nam Đông. Chị nhớ lại: “Ban đầu thấy tổ trưởng tổ trồng chuối chia sẻ tôi cũng nghi ngại lắm, chuối Tiêu và chuối Thanh Tiên ăn ngon, hàng đắt nhưng từ lâu đã sớm bị thoái hóa.

Thế nhưng, ông Lương và ban quản lý dự án Nâng cao hiệu quả chương trình xây dựng Nông thôn mới tại tỉnh Thừa Thiên Huế với sự thực hiện của Trung tâm Phát triển Nông thôn miền Trung đã làm thay đổi cách nghĩ của tôi khi ông Lương cải tạo được đất để hoang hóa thành một vườn chuối tươi tốt.

Được Quỹ Irish aid của dự án hỗ trợ giống, được cán bộ CRD tập huấn và cầm tay chỉ việc, từ chỗ nghi ngại đến muốn thay đổi sinh kế để hỗ trợ thêm cuộc sống còn nhiều vất vả chị Thuật đã bắt đầu bằng những nhát cuốc đào hố bón phân đầu tiên.

“Tôi đào hố rộng 60×60, sâu…, khử trùng cho gốc chuối theo hướng dẫn”, chị Thuật kể rành mạch như một chuyên gia. Và dẫn tôi đi ra xem những hàng chuối đã cao quá đầu người với ánh mắt lấp lánh niềm vui.

Xây dựng nhãn hiệu và giữ uy tín thương hiệu giống chuối đặc sản

Dường như mọi người đã quên chuối Tiêu và chuối Thanh Tiên từng là thương hiệu trái cây khi người ta nhắc đến Nam Đông như niềm tự hào. Ý nghĩ đó càng thôi thúc chị Thuật, người phụ nữ Cơ tu chịu thương chịu khó là một trong số 10 hộ dân mới tham gia vào tổ sản xuất chuối Tiêu và chối Thanh tiên xã Thượng Nhật . Trước đó năm 2016, tổ chỉ mới có 4 người được dự án hướng dẫn trồng thí điểm trên 5 sào theo sáng kiến phục tráng lại hai giống chuối nức tiếng một thời.

Buồng chuối tiêu

Buồng chuối thanh tiên

 Với thành công ban đầu, dự án đã tiếp sức cho người dân  mở rộng vùng sản xuất. Đến nay, tổ trồng mới gần 800 cây chuối, có một sản lượng tương đối quy mô để cung ứng cho thị trường. Ước tính trung bình mỗi hộ sẽ có thu nhập  9 –10 triệu đồng/2 vụ/1 năm.

Dự án cũng thúc đẩy nhóm sở thích thành lập tổ sản xuất chuối Tiêu – Thanh Tiên được UBND xã Thuợng Nhật ra quyết định phê duyệt nhân sự, phê duyệt quy chế và vận hành tổ sản xuất. Qua sự hướng dẫn tận tình của Thạc sỹ Đặng Thị Thảo (CRD) các hộ tiến hành họp thôn thống nhất phương án sản xuất và tiếp cận thị trường.

Bên cạnh đó, CRD đã tiến hành thiết kế nhãn mác bắt mắt, nhằm chỉ dẫn địa lý, đưa hình ảnh của chuối Tiêu và chuối Thanh Tiên của Nam Đông đến với người tiêu dùng khẳng định chất lượng và uy tín của giống chuối đặc sản tránh không bị nhầm lẫn. “Nếu không có sự giúp đỡ của CRD để chúng tôi tiếp cận với kiến thức trong liên kết sản xuất và kết nối thị trường thì chuối trồng được cũng sẽ bị tư thương ép giá, rất khó bán được.

Nhãn mác được CRD tư vấn thiết kế chỉ dẫn địa lý cho nông sản

Trong 3 năm vừa qua giá chuối Tiêu cũng như chuối Thanh Tiên giao động từ 120 ngàn – 130 ngàn/1 buồng, cao gấp 2 lần chuối ba lùn… nếu năm nay, tiếp tục thắng lợi, chúng tôi sẽ không ngần ngại để mở rộng quy mô sản xuất. Mong sao, ngày nhìn thấy đặc sản quê mình với phương pháp trồng hữu cơ tại quầy hàng của siêu thị không xa, và ai ai đến Nam Đông cũng lại mong nhận được trái chuối ngon làm quà vùng núi.

BH