Gần 300 người dân thuộc nhiều thế hệ xã Hương Nguyên đã hân hoan về tham dự lễ hội tạ ơn Giàng Xứ – lễ hội truyền thống tạ ơn rừng núi, giang sơn cầu mong mưa thuận gió hòa, thái bình, hạnh phúc lớn nhất của đồng bào Cơ Tu trong hai ngày 13 – 14/5.
Nghiêm cẩn tạ ơn núi rừng, giang sơn trong lễ tạ ơn Giàng xứ
Lên đèo Tà Lương, đến xã Hương Nguyên suốt một tuần qua tiếng chiêng la, tiếng khèn, tiếng trống, tiếng hát vang vọng… Phong tục tưởng đã vang bóng một thời đã hồi sinh theo các giai điệu gọi Giàng như nguyện vọng của người dân. Hiếm thấy ở đâu, tình yêu dành cho thiên nhiên lại tự nhiên như ở đây.
Khai mạc lễ hội
Sau 44 năm vắng bóng, lễ hội Tạ ơn Giàng xứ lần đầu tiên được khôi phục với ý nghĩa về sự trân trọng những đồi cây, ngọn suối đã che chở sự sống.
Người dân cả xã Hương Nguyên mặc váy, áo dèng và múa Tân tung za zã cầu may mắn, thái bình
Trong đó, phần lễ nghi thức gồm có: Tạ ơn rừng núi vì những điều xấu đã xảy ra, dựng cây nêu, hiến tế nông sản sống. Đăc biệt chính lễ có nghi thức hiến tế khi các vật phẩm đã chín, tạ ơn ngọn đồi A Bá nơi đầu nguồn nước của xã Hương Nguyên. Trong quá trình thực hiện nghi thức, du khách và người dân cùng nghiêm cẩn chứng kiến hội đồng già làng hát lý đối đáp, hiến tế chuối, dứa, sắn, bắp, gạo… bà con múa Tân tung za zã quanh cây nêu cầu mong may mắn vô cùng độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa và phong tục của đồng bào Cơ Tu.
Dân ca dân vũ
Bên cạnh phần nghi thức trang trọng, phần hội đã thu hút hàng trăm nam nữ thanh niên tham gia chơi các trò chơi dân gian như kéo co, trèo cột mỡ; hát dân ca với các làn điệu Ba Bội, Cha chấp…; hơn 30 em trường mầm non xã Hương Nguyên cũng đã được trải nghiệm ở lễ hội truyền thống, học về các vật phẩm có trong lễ hiến tế, chơi trò chơi dân gian. Các thôn như Giồng, Tù Mú Tà Rá tham gia thi nấu ẩm thực truyền thống đậm đà bản sắc.
Trò chơi trèo cột mỡ
30 trẻ mầm non được trải nghiệm tại lễ hội truyền thống
Trò chơi kéo co
Phần hội thi ẩm thực Cơ Tu
Người dân tham dự lễ hội
Người dân không ngừng reo hò khi xem các trò chơi dân gian
Hội đồng già làng
Tham dự lễ hội, bà Nguyễn Thị Sửu, Tỉnh ủy viên, Bí thư Huyện Ủy A Lưới phát biểu: Tôi rất quan tâm đến duy trì và phát huy bản sắc của các dân tộc ở A Lưới trong đó có đồng bào Cơ Tu. Lễ hội tạ ơn Giàng Xứ là một phần bản sắc như thế cần được gìn giữ.
Già làng Hồ Văn Hương ngồi trong hội trường năm nay đã trên 90 tuổi, cụ nói rằng: Già dù tuổi cao, nhưng biết sáng nay có lễ cho Giàng Xứ, già nói con cháu đưa tới đây để chứng kiến. Lễ hội nuôi phần hồn người Cơ Tu, như nuôi cái cây để tre già măng mọc, những người thế hệ trước truyền dạy đạo lý cho thế hệ sau…
Người dân và già làng, những người có uy tín đã tham gia tích cực từ khi sưu tầm nghi thức theo nguyên bản, chọn địa điểm, thời gian, góp công, góp sức vào lễ hội.
David Suzuki đã từng nói: Cách chúng ta nhìn về thế giới sẽ quy định cách chúng ta đối xử với nó. Nếu mỗi ngọn núi là một vị thần chứ không phải là đống quặng, nếu mỗi con sông là một tĩnh mạch của đất chứ không phải là nguồn nước tưới vô tận, nếu mỗi khu rừng là một nơi chốn thiêng liêng chứ không phải là kho gỗ, nếu các loài khác là những sinh mệnh chứ không phải nguồn tài nguyên, hoặc nếu hành tinh là mẹ của chúng ta chứ không phải là một đối tượng để lợi dụng, thì chúng ta sẽ đối xử với chúng một cách tôn trọng hơn. Đó là thách thức, là cách nhìn thế giới từ một góc nhìn khác”.
Có lẽ, cách ứng xử nghiêm cẩn trước thiên nhiên của đồng bào Cơ Tu từ ngàn xưa là cách ứng xử đầy tính minh triết mà giờ đây chúng ta cần phải học hỏi, lưu truyền.
Hoạt động được thực hiện bởi dự án: “Tăng cường năng lực bảo tồn tài nguyên rừng, đa dạng sinh học gắn với phát triển sinh kế bền vững cho đồng bào dân tộc thiểu số sống gần khu bảo tồn Thiên Nhiên Sao La” do Huyện Đoàn A Lưới, UBND xã Hương Nguyên với sự tư vấn từ chuyên gia truyền thông Trung Tâm Phát triển Nông thôn miền Trung (CRD), Đại học Nông Lâm Huế. Dự án được Chương trình các dự án nhỏ (SGP) Quỹ Môi Trường Toàn Cầu (GEF), Chương trình Liên Hợp Quốc (UNDP) tài trợ.
Bảo Hòa