Năm 2018 đánh dấu hành trình của dự án Tăng cường năng lực bảo tồn tài nguyên rừng, đa dạng sinh học gắn với phát triển sinh kế bền vững cho đồng bào dân tộc thiểu số ở gần Khu bảo tồn thiên nhiên Sao La tỉnh Thừa Thiên Huế do Chương trình tài trợ các dự án nhỏ, Quỹ Môi trường toàn cầu tại Việt Nam, Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc khởi động với nhiều thách thức tại xã nghèo Hương Nguyên. Người dân ở vùng đệm khu bảo tồn còn nhiều khó khăn. Ban điều hành dự án và các chuyên gia kỹ thuật của Trung tâm Phát triển Nông thôn miền Trung Việt Nam (CRD) nỗ lực, dành nhiều tâm huyết nhằm phần nào giảm áp lực lên rừng.
Xây dựng thành công mô hình lúa Ra Dư trồng trên đất keo tràm
Qua 8 tháng thực hiện, dự án đã nâng cao nhận thức cho người dân qua các hoạt động như: Lắp đặt 05 pano trên 04 tuyến đường trọng điểm tại các thôn; cung cấp tờ rơi về dự án, tổ chức mit tinh ngày môi trường thế giới. 01 cuộc thi sáng tác thơ, ca với những bài viết dự thi thấm đẫm tình quê, chất liệu dân gian, dân ca của đồng bào Cơ Tu đã khơi dậy tình yêu, khát khao được sống gần gũi thiên nhiên trong mỗi người. Dự án tư vấn tổ chức thành công khôi phục lễ mừng cơm mới hay còn gọi là tết Aza tại thôn Giồng theo nghi thức nguyên bản…
Cộng đồng trong xã tham gia tự nguyện vào các hoạt động truyền thông và đầy tự hào về truyền thống văn hóa dân tộc. Ngoài ra, thành viên mạng lưới quản lý bảo vệ rừng bền vững do dự án thành lập cũng trở thành nhân tố tiêu biểu tuyên truyền tại địa bàn.
Hoạt động truyền thông “yêu thiên nhiên thiên nhiên đền đáp”
Bên cạnh đó, dự án nâng cao kỹ năng cho người dân trong bảo vệ rừng qua sinh hoạt mạng lưới. Thành lập 1 quỹ phát triển sinh kế, cho vay vốn và phát triển những mô hình sinh kế là lợi thế của địa phương, đó là 3 mô hình: chăn nuôi bò bán thâm canh, mô hình trồng lúa Ra dư trên đất vườn đất keo tram mới khai thác và mô hình trồng cây thiên niên kiện. Đặc biệt đối với mô hình trồng lúa Ra dư được thu hoạch với 18-20 tạ/ha giá bán từ 30-40.000 đồng cao gấp 3 lần so với gạo thường. Qua đó, những hội thảo đầu bờ, các buổi tọa đàm kỹ thuật cũng cung cấp nhiều thông tin kiến thức bổ ích về trồng trọt, chăn nuôi.
Mô hình trồng thiên niên kiện dưới tán rừng
Không chỉ là những mô hình có triển vọng, được liên kết với doanh nghiệp đảm bảo đầu ra, mô hình được xây dựng tại Hương Nguyên có ý nghĩa lớn đối với đa dạng sinh học và bảo tồn rừng. Như trồng thiên niên kiện một loại thuốc quý đang bị tận diệt trong tự nhiên, là thức ăn cho Sao La. Hay trồng Ra Dư trên đất vườn, đất keo tàm giảm thiểu việc phát, cốt, đốt, trỉa đã lạc lậu và gây mất rừng.
Dự án đã có một năm 2018 hoạt động sôi nổi với sự ủng hộ, tham gia tích cực của người dân. Hi vọng, trong năm 2019, dự án sẽ tiếp tục hoàn thành “sứ mệnh” thúc đẩy cộng đồng chung tay bảo vệ lá phổi Hương Nguyên luôn đầy tiếng muông thú và những cánh rừng xanh.